Εβδομαδιαία Επισκόπηση Ειδησεογραφίας
Παρατηρητήριο για την Ασφάλεια στην ΕΕ

30.11.2020 – 06.12.2020

Στην Ετήσια Διάσκεψη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Mircea Geoana τόνισε τη σημασία της συνεργασίας ΝΑΤΟ – Ε.Ε., δεδομένου ότι η έννοια της ασφάλειας γίνεται διαρκώς και πιο πολύπλευρη ενώ η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των συμβατικών και μη συμβατικών απειλών δείχνει όλο και θολή. Από την άλλη πλευρά, στο Λονδίνο, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ αναγνώρισαν ότι πρέπει να ενισχύσουν την ενότητα, τη συνοχή και την αποτελεσματικότητα της πολιτικής διάστασης της Συμμαχίας. Στο Λονδίνο επίσης επισημάνθηκε ότι αν και αναμένεται ότι ο ευρωπαϊκός αμυντικός προϋπολογισμός θα μειωθεί λόγω των δαπανών για τον COVID-19, στην πραγματικότητα τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις στρατιωτικής ετοιμότητας του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης, Josep Borrell, πρότεινε ένα σχέδιο για την ανανέωση της στρατηγικής σχέσης με τις Η.Π.Α., ως αναγκαία προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των κοινών απειλών. Σημαντική μπορεί να αποβεί η παρέμβαση των Η.Π.Α. στις διαπραγματεύσεις Ηνωμένου Βασιλείου (Η.Β.) και Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφορικά με το BREXIT, καθώς εάν το Λονδίνο επιδιώξει να επιβάλλει τη δική του ατζέντα εναντίον της Ε.Ε., τότε ολόκληρη Ευρωπαϊκή ήπειρος θα μπορούσε να εισέλθει σε μια σπείρα χάους και αυξημένης αστάθειας. Επίσης, ο διάλογος για το μέλλον της Ευρώπης θα πρέπει να θεωρηθεί ως μία ευκαιρία για την αποκατάσταση της αδυναμίας δράσης στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής με την εναρμόνιση της ΚΕΠΠΑ. Σε αυτόν τον τομέα ο καθορισμός του ρόλου του Ηνωμένου Βασιλείου ως τρίτο κράτος θεωρείται εξαιρετικά χρήσιμος αν όχι απαραίτητος. Μήπως όμως Γαλλία, Γερμανία και Η.Β. έχουν διαφορετικές προτεραιότητες και οράματα για τον μελλοντικό ρόλο της άμυνας και της ασφάλειας της Ευρώπης; Εν τω μεταξύ, οι προσπάθειες της Ένωσης για την προστασία των θεμελιωδών αρχών της υποδαυλίζονται από τις πολιτικές που ακολουθούν η Ουγγαρία και η Πολωνία οι οποίες υπονομεύουν το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Σημαντικές εξελίξεις έλαβαν χώρα την εβδομάδα που μας πέρασε στα Βαλκάνια, με κυριότερες τη συμμετοχή της Ένωσης στον διάλογο μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου και τη στάση της Βουλγαρίας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Βόρειας Μακεδονίας. Επίσης, η σταθεροποίηση της κατάστασης στη Λευκορωσία θεωρείται μια αναγκαία εξέλιξη για τα συμφέροντα της ΕΕ, η οποία παρακολουθεί με έντονο ενδιαφέρον τις εξελίξεις διαμορφώνοντας προτάσεις οι οποίες θα μπορούν να βοηθήσουν τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις. Επιπλέον, η Ε.Ε. καλείται να προωθήσει την στρατηγική της κυριαρχία καταβάλλοντας μεγαλύτερη προσπάθεια για την προστασία των συμφερόντων της, τόσο στην ανατολική και στη νότια γειτονία της, όσο και στην Ασία. Όσον αφορά την τελευταία, η ΕΕ υπέγραψε μια στρατηγική συμφωνία με την Ένωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) για την προώθηση της συνεργασίας και της σύνδεσης των δύο οργανισμών, με κεντρικό θέμα την αντιμετώπιση της πανδημίας. Το Σαχέλ παραμένει μια περιοχή αστάθειας στην οποία περιβαλλοντικοί παράγοντες συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με την έξαρση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού, κάτι που μπορεί να αξιοποιηθεί από την Ε.Ε. στις προσπάθειές της να προωθήσει την ειρήνη και την αειφόρο ανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή.