Εβδομαδιαία Επισκόπηση Ειδησεογραφίας
Παρατηρητήριο για την Ασφάλεια στην ΕΕ

02.11.2020 – 08.11.2020

Σημαντική εβδομάδα για τη διασύνδεση εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας στην Ευρώπη, αφού οι τρομοκρατικές επιθέσεις επανήλθαν στο προσκήνιο, με την πιο πρόσφατη στη Βιέννη να υποδηλώνει την έναρξη ενός νέου κύματος τζιχαντιστικής τρομοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. H πολιτιστική σύγκρουση που προκλήθηκε μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας μέσω των δηλώσεων των δύο Προέδρων φαίνεται να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Με τους ευρωπαίους ηγέτες να πρέπει να αντιμετωπίσουν τη ρητορική της Άγκυρας για την καταπολέμηση της ισλαμοφοβίας, μήπως οι ασυμβίβαστες πολιτιστικές αξίες δρουν ως καταλύτης για τη δημιουργία συγκρούσεων στη Δύση;

Μολονότι οι εκλογές στις ΗΠΑ έχουν λάβει τεράστια προσοχή αυτή την εβδομάδα, η ΕΕ θα ήταν καλό να ενεργήσει σαν να μην έχει σημασία ποιος θα κερδίσει, δεδομένου ότι η κορυφαία προτεραιότητα των ΗΠΑ θα παραμείνει η Ασία. Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει να έχει ανάγκη από μία στρατηγική κουλτούρα προκειμένου να μην κατακερματιστεί πολιτικά στο εσωτερικό της, φαίνεται ότι οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης έχουν αντικρουόμενες προσδοκίες σε σχέση με το αποτέλεσμα των Αμερικανικών εκλογών και η ευρωπαϊκή συνοχή για άλλη μία φορά δοκιμάζεται. Η Γερμανίδα Υπουργός Άμυνας τόνισε ότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών, μόνο μέσω της συνεργασίας θα μπορέσουν οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση να ανταπεξέλθουν, στις απειλές της Ρωσίας και την Κινεζική φιλοδοξία για παγκόσμια κυριαρχία. Ιδιαίτερες οι προκλήσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο επόμενος πρόεδρος, πριν ακόμη αναλάβει τα ηνία της αμερικανικής διακυβέρνησης.

Στον τομέα της ανθρώπινης ασφάλειας, με τον Covid-19 να βρίσκεται σε έξαρση σε όλη την Ευρώπη, οι πολιτικές και στρατιωτικές επιπλοκές σε έναν κόσμο μετά την πανδημία φαντάζουν επαναστατικές. Αναφορικά με την περιβαλλοντική ασφάλεια, με τον πλανήτη να υποφέρει από μία χρονιά-ρεκόρ σε πυρκαγιές, η κλιματική αλλαγή συνεχίζει να επηρεάζει το φυσικό τοπίο της Ευρώπης. Στη ναυτιλιακή ασφάλεια, με τις συνεχείς εντάσεις στη Σομαλία, τονίζεται η ανάγκη μίας πιο ολιστικής προσέγγισης κατά των συνεχών εξεγέρσεων, με την κυβέρνηση να βασίζεται σημαντικά στην παρουσία της επιχείρησης της ΚΠΑΑ «Naval Force Operation ATALANTA». Τέλος, οι επιπτώσεις του Brexit στην Αμυντική Βιομηχανική Συνεργασία του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ευρώπη, φαίνεται να είναι όλο και περισσότερες, αφού η δυσκολία στη λήψη μίας κοινής απόφασης θέτει σε κίνδυνο το μέλλον της βιομηχανικής ικανότητας σε θέματα ασφάλειας και άμυνας του ΗΒ.

Στη γειτονιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας απασχόλησε την διεθνή ειδησεογραφία κατά τη διάρκεια της εβδομάδας. Μήπως είναι καιρός η ΕΕ να αποσαφηνίσει τη στάση της απέναντι στην εχθρικότητα της Άγκυρας, αντί να κλείνει τα μάτια ή να υποτιμά τον στρατηγικό κίνδυνο για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις; Στα Βαλκάνια, ο Χασίμ Θάτσι, πρόεδρος του Κοσόβου, παραιτήθηκε από τη θέση του μετά την επιβεβαίωση των κατηγοριών για εγκλήματα πολέμου, ενώ νέα εκεχειρία υπογράφηκε μεταξύ του GNA και του LNA  στη Λιβύη, όπου ο εμφύλιος πόλεμος είχε αποδειχθεί κεντρικό σημείο αστάθειας για την ΕΕ, με τα δύο μέρη να δεσμεύονται στην αποχώρηση όλων των ξένων μαχητών από τη χώρα μέχρι το 2021. Αναγκαία κρίνεται και η αύξηση της επιρροής της ΕΕ στην Ανατολική Ευρώπη, καθώς η ΕΕ έχει επιλέξει να επικεντρωθεί σχεδόν αποκλειστικά σε πολιτικούς και κοινωνικοοικονομικούς στόχους και να αποφύγει την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων ασφάλειας και άμυνας με τους ανατολικούς γείτονες, προκειμένου να αναβαθμιστούν οι πολιτικές της ΕΕ στις φιλοδοξίες για μία πιο γεωπολιτική και στρατηγικά κυρίαρχη ΕΕ.