Εβδομαδιαία Επισκόπηση Ειδησεογραφίας
Παρατηρητήριο για την Ασφάλεια στην ΕΕ

23.11.2020 – 29.11.2020

Μετά το τελευταίο ρήγμα μεταξύ διακυβέρνησης Trump και ΕΕ στη στρατιωτική σφαίρα, η Ένωση δεν θα πρέπει να επαναπαυθεί στην εκλογική νίκη του Biden. Αντιθέτως, οφείλει να τη δει ως μια μεγάλη ευκαιρία για να γίνουν βήματα προς την επίτευξη της δικής της στρατηγικής αυτονομίας. Με την πυρηνική συμφωνία του Ιράν  να κρέμεται από ένα νήμα, η ΕΕ βλέπει πλέον την ευκαιρία να επιστρέψει σε μια κοινή διατλαντική προσέγγιση για τον περιορισμό του πυρηνικού του προγράμματος, με αντάλλαγμα τη χαλάρωση των οικονομικών κυρώσεων. Σημαντικός θα μπορούσε να είναι επίσης ο ρόλος των ΗΠΑ στην εξισορρόπηση των συνεπειών του Brexit και στην περαιτέρω συνεργασία Βρετανίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο εσωτερικό της Ένωσης, η μείωση του χάσματος βορρά-νότου αντανακλάται από τη διαμόρφωση της συμφωνίας για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, κάτι που η Ένωση θα πρέπει να διατηρήσει προκειμένου να θωρακιστεί ώστε να αντιμετωπίσει τις συνεχώς αναδυόμενες προκλήσεις. Σε αυτόν τον άξονα, η σωστή εκτίμηση των εξελίξεων που επιφέρει η πανδημία θα δώσει στην Ένωση μια πιο καθαρή εικόνα για την πολιτική κατάσταση των κρατών-μελών της. Καθώς η ΕΕ επιδιώκει να ασκήσει ένα είδος διπλωματίας βασισμένης στην «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», χρήσιμη κρίνεται η άντληση διδαγμάτων από τις παρελθούσες αντίστοιχες προσπάθειες και εμπειρίες της σε τέτοια ζητήματα.

Ενώ η στοχοθέτηση της Γαλλίας ως ευρωπαϊκός κόμβος τρομοκρατικής δραστηριότητας συνεχίζεται, οι εξτρεμιστικές ομάδες φαίνεται να στρέφονται σε υβριδικά όπλα, όπως η παραπληροφόρηση και τα κοινωνικά μέσα. Εκμεταλλευόμενοι την πανδημία χτίζουν δίκτυα υποστήριξης και υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των ευρωπαϊκών και διεθνών ακροατηρίων στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Έτσι, με μερικούς να υποστηρίζουν ότι παρατηρείται εγγενώς μια σοβαρή έλλειψη προετοιμασίας στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, η οικοδόμηση της ανθεκτικότητας στον κυβερνοχώρο, εξελίσσεται σε ένα όλο και πιο σημαντικό στρατηγικό θέμα για τα κράτη.

Η σύσφιξη των σχέσεων Ρωσίας και Κίνας βάσει της κοινής τους ατζέντας, φαίνεται να δοκιμάζει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πολιτική που θα ακολουθήσει για την προάσπιση των συμφερόντων της απαιτεί την αναγνώριση των στόχων του ρωσικού-κινεζικού άξονα και, συνεπακόλουθα, καλεί στην οικοδόμηση αποτελεσματικών πολιτικών αντιμετώπισης του ζητήματος. Ταυτόχρονα, η ΕΕ καλείται να κατανοήσει τα στρατιωτικά της διδάγματα από τον πόλεμο στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ώστε να μην υποπέσει στο σφάλμα να τον θεωρήσει ως μια μικρή σύγκρουση μεταξύ αδύναμων κρατών. Αυτήν την εβδομάδα, η Τουρκία εμπόδισε μια γερμανική φρεγάτα να ερευνήσει τουρκικό εμπορικό πλοίο στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής επιχείρησης «Ειρήνη» στη Λιβύη. Το επεισόδιο επιβαρύνει περαιτέρω τις ευρώ-τουρκικές σχέσεις, τη στιγμή κατά την οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησε για την επιβολή αυστηρών κυρώσεων ως απάντηση στις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας.