Εβδομαδιαία Επισκόπηση Ειδησεογραφίας
Παρατηρητήριο για την Ασφάλεια στην ΕΕ

18.01.2021 – 24.01.2021

Μετά την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν ως ο επόμενος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, οι ηγέτες των Κρατών Μελών της Ε.Ε. πρότειναν στενότερη συνεργασία μεταξύ των δύο μερών, τονίζοντας όμως ότι τα τέσσερα χρόνια της κυβέρνησης Τραμπ έχουν αλλάξει τη φύση των διατλαντικών σχέσεων. Ιδιαίτερα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ντέιβιντ Σασόλι διεμήνυσε την ετοιμότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δημιουργία μιας ισχυρότερης διατλαντικής συμμαχίας και χαιρέτισε τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν. Η νέα αμερικανική διοίκηση έχει επίσης τη δυνατότητα να συμβάλει στη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ένωσης από τη Ρωσία. Η αναβάθμιση της ενεργειακής ασφάλειας της Ένωσης θα μπορούσε να επιτευχθεί με τις Η.Π.Α. να συνδράμουν στις προσπάθειες της Ε.Ε.  για την αξιοποίηση των ευκαιριών στον Νότιο Καύκασο, την Κασπία Θάλασσα και την Κεντρική Ασία.

Εν τω μεταξύ, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ κάλεσε τα Κράτη Μέλη της Συμμαχίας να ενισχύσουν τους δεσμούς τους και ιδιαίτερα τον διατλαντικό δεσμό μεταξύ Η.Π.Α. και Ε.Ε., προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις κοινές προκλήσεις τους. Επίσης, χαρακτηριστική είναι η άποψη αναλυτών που τονίζουν την ανάγκη προσαρμογής του ΝΑΤΟ στα νέα δεδομένα ασφάλειας και αντιμετώπισης απειλών. Για να επιτευχθεί αυτό, η Συμμαχία θα πρέπει να εστιαστεί σε τέσσερις τομείς δράσης: τον επαναπροσδιορισμό της άμυνας και της αποτροπής, την ανάγκη να επιτευχθεί συμφωνία στα ζητήματα καταμερισμού υποχρεώσεων (τα λεγόμενα «μαθηματικά»), την εσωτερική ανανέωση της Συμμαχίας και τέλος, την ενίσχυση της υποστήριξης της Συμμαχίας από την κοινή γνώμη των κρατών μελών της. Στην ίδια λογική, ανάλυση του RUSI επισημαίνει την ανάγκη να δημιουργηθεί μια καλύτερη βάση συνεργασίας μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ε.Ε. δεδομένου ότι δύο πλευρές έχουν κοινές ανησυχίες και επομένως είναι απαραίτητο να επιδείξουν καλή θέληση και αποφασιστικότητα για την προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα και στην ανάγκη συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας.

Οι εντάσεις μεταξύ του Ιράν και της Ε.Ε. συνεχίζουν να εντείνονται λόγω της απόφασης της Τεχεράνης να επιταχύνει τις πυρηνικές δραστηριότητες τις τελευταίες εβδομάδες, ως αντίμετρο στις κυρώσεις των Η.Π.Α. Ο Γάλλος διπλωμάτης, Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, δήλωσε ότι θα απαιτηθούν «σκληρές συζητήσεις» σχετικά με το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν και τις δραστηριότητες αποσταθεροποίησης στην περιοχή. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά την επίσκεψή του στις Βρυξέλλες επεσήμανε τη σημασία μιας θετικής ατμόσφαιρας μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ πρόσθεσε ότι για να είναι βιώσιμη αυτή η σχέση, υπάρχουν ορισμένα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν. Στο ίδιο μοτίβο, ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσες, τόνισε ότι επιθυμεί να ενισχύσει τις σχέσεις της Τουρκίας όχι μόνο με τη χώρα του αλλά και με την Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της. Επιπλέον, δήλωσε ότι δεδομένου ότι η Τουρκία είναι στρατηγικός εταίρος, μια χώρα υποψήφια για ένταξη στην Ε.Ε. και εταίρος στο ΝΑΤΟ, πρέπει να διαμορφωθεί  μια θετική ατζέντα απέναντί της.