Εβδομαδιαία Επισκόπηση Ειδησεογραφίας
Παρατηρητήριο για την Ασφάλεια στην ΕΕ

15.03.2021 – 21.03.2021

Εκτός από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης και την κρίση δημόσιας υγείας που προκαλεί η πανδημία του COVID-19, οι γεωοικονομικές και γεωπολιτικές επιπτώσεις της θα επιταχύνουν τη διαδικασία επανισσορόπησης ισχύος μακριά από την Ευρωατλαντική κοινότητα. Αυτό θα μπορούσε να απειλήσει την ικανότητα του ΝΑΤΟ και των κρατών μελών της Ε.Ε. να διαμορφώνουν και να υπερασπίζονται τη διεθνή έννομη τάξη. 

Κατά την επερχόμενη επίσκεψή του στις Βρυξέλλες, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken φιλοδοξεί να αποκαταστήσει τους στενότερους δεσμούς της χώρας του με τους συμμάχους της στην Ευρώπη και το ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με το State Department ο Blinken θα επικεντρωθεί σε ουσιώδη θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή, την κυβερνοασφάλεια, την τρομοκρατία, την ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και την Κίνα, το Ιράν, τη Ρωσία και το Αφγανιστάν. Στις 16 Μαρτίου 2021 πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη στην οποία συμμετείχαν ο Αντιστράτηγος Hans-Werner Wiermann, Γενικός Διευθυντής του Διεθνούς Στρατιωτικού Επιτελείου του ΝΑΤΟ, ο ομόλογός του στην ΕΕ, Αντιναύαρχος Hervé Bléjean, και το προσωπικό τους. Αξιολόγησαν τις τρέχουσες κοινές επιχειρήσεις και συζήτησαν την ανάγκη για καλύτερη συνεργασία μεταξύ ΝΑΤΟ και Ε.Ε. σε θέματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις, τις υγειονομικές κρίσεις και τη στρατιωτική κινητικότητα. 

Η αντιμετώπιση των απειλών από τις Τζιχαντιστικές τρομοκρατικές επιθέσεις και τον ακροδεξιό εξτρεμισμό ανάγκασε την Ε.Ε. να λάβει δραστικά μέτρα και να εκσυγχρονίσει την αντιτρομοκρατική πολιτική της. Αυτό περιλαμβάνει την υιοθέτηση νέων νομοθετικών ρυθμίσεων, την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και την αναζωογόνηση των διατλαντικών σχέσεων. Δεδομένου ότι η Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας 2020 της Ε.Ε. αναγνώρισε την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο ως ένα από τα σημαντικότερα μη συμβατικά ζητήματα ασφάλειας, η Ένωση θα μπορούσε να την ενσωματώσει στη συναφή ευρωπαϊκή προσέγγιση του Ινδο-Ειρηνικού χώρου μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας με εταίρους της Ε.Ε. στην περιοχή, όπως η Ιαπωνία η οποία ακολουθεί παρόμοιες προσεγγίσεις.

Σύμφωνα με έκθεση του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP), η Ε.Ε. αναμένεται να αποφασίσει την παράταση της επιχείρησης «IRINI»  για δύο ακόμη χρόνια, μέχρι το Μάρτιο του 2023. Η επιχείρηση έχει μεγάλη σημασία, δεδομένου ότι επιτηρεί την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη μέσω επιθεωρήσεων πλοίων και παρακολούθησης. 

Όσον αφορά τις σχέσεις της Ένωσης με την Τουρκία, πραγματοποιήθηκαν συνομιλίες μεταξύ των ηγετών της Ε.Ε. και του Τούρκου Προέδρου Recep Tayyip Erdogan. Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen δήλωσε ότι υπογραμμίστηκε η σημασία της διατηρούμενης αποκλιμάκωσης, παράλληλα με την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και μιας θετικής ατζέντας για όλες τις χώρες. Σύμφωνα με αναλυτές, οι συγκρούσεις μεταξύ Τουρκίας και άλλων μεσογειακών χωρών, οι οποίες προκαλούνται από την τεράστια ποσότητα των πόρων φυσικού αερίου που υπάρχουν στην περιοχή, θα μπορούσαν να μετριαστούν με τη μετατροπή της ενέργειας σε εργαλείο συνεργασίας. Μεταξύ άλλων σημαντικών παραγόντων, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία για συνεργασία.

Η Κίνα ανησυχεί βαθύτατα για την πιθανή επιβολή κυρώσεων από την Ε.Ε. σε Κινέζους αξιωματούχους λόγω παραβιάσεων των δικαιωμάτων των Ουϊγούρων στην Xinjiang και μεταρρύθμισης του εκλογικού συστήματος στο Χονγκ Κονγκ. Αναμένεται επίσης να επιβληθούν κυρώσεις σε αξιωματούχους σε άλλες χώρες βάσει της Πράξης της Ε.Ε. «Magnitsky» (The EU Magnitsky Act: Κανονισμός (ΕΕ) 2020/1998 & Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/1999), καθώς σκοπός του εν λόγω νομοθετικού πλαισίου είναι η τιμωρία για περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο.