Εβδομαδιαία Επισκόπηση Ειδησεογραφίας
Παρατηρητήριο για την Ασφάλεια στην ΕΕ

15.02.2021 – 21.02.2021

Σύμφωνα με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ε.Ε. για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας/Αντιπρόεδρο της Επιτροπής (ΥΕ/ΑΠ) Josep Borrell, υπάρχουν δύο οριζόντιες προτεραιότητες για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ το 2021. Αφορούν την ανάπτυξη στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε. και την ενίσχυση της πολυμερούς δράσης.  Είναι σημαντικό για την Ε.Ε. να ενεργεί σε πολυμερές επίπεδο όταν μπορεί, και να ενεργεί αυτόνομα όταν είναι αναγκαίο. Για τον λόγο αυτό, απαιτούνται νέες προσεγγίσεις για την ασφάλεια, καθώς και ορθολογική συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, ώστε να υλοποιηθούν κοινές πολιτικές σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος.

Ο Γενικός Γραμματέας του NATO Jens Stoltenberg, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen, και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel, υποστήριξαν την ανάγκη ενίσχυσης της ενότητας και της εμπιστοσύνης μεταξύ του ευρωπαϊκού μπλοκ και των ΗΠΑ, προσθέτοντας ότι «η ασφάλεια και το κλίμα συμβαδίζουν». Προκειμένου να υλοποιήσει τους στόχους της όσον αφορά τη διπλωματία στον τομέα του κλίματος, ενδέχεται να απαιτηθεί από την Ε.Ε. να εξισορροπήσει μεταξύ, αφενός, της ενίσχυσης της πολυμερούς συνεργασίας με σημαντικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Κίνας, και, αφετέρου, της αποσαφήνισης των στόχων που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως, ώστε να επιδιωχθούν οι προτεραιότητες και να διαφυλαχθεί η στρατηγική της θέση. Αυτό θα είναι ένα δύσκολο εγχείρημα για την Ε.Ε.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden, κατά τη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, τόνισε  την αμερικανική δέσμευση στην Βορειοατλαντική Συμμαχία και την ανάγκη ενίσχυσης των διατλαντικών σχέσεων. Στον ίδιο χώρο, ο Γάλλος Πρόεδρος Emmanuel Macron τόνισε την άποψή του ότι με την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2 % του ΑΕΠ   οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα αποδείξουν την αξιοπιστία και την ευθύνη τους έναντι της Συμμαχίας και των Ηνωμένων Πολιτειών και, ως εκ τούτου, θα τεκμηριώσουν περαιτέρω την αξιοπιστία του ΝΑΤΟ και των κρατών μελών του.

Σε κοινή δήλωση, η Ε3 (Γαλλία, Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο) και ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ εκδήλωσαν το κοινό ενδιαφέρον τους για τη διατήρηση του καθεστώτος μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων και τη διασφάλιση ότι το Ιράν δεν θα μπορέσει ποτέ να αναπτύξει πυρηνικά όπλα. Επιπλέον, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την προοπτική επανόδου των ΗΠΑ και του Ιράν στη συμμόρφωση με το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ).

Η Γαλλία, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες έχουν ήδη εκθέσει τα διαφορετικά και ελαχίστως ευθυγραμμισμένα οράματά τους για την περιοχή του Ινδo-Ειρηνικού. Μια τέτοια εξέλιξη απειλεί να θέσει υπό αμφισβήτηση τον στόχο της ΕΕ για μια σαφή, συνεκτική και αξιόπιστη στρατηγική στην εν λόγω περιοχή ως παγκόσμιος παράγοντας εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. Πρόκειται για μια αντίφαση που πρέπει να αντιμετωπίσει η Ε.Ε. το συντομότερο δυνατόν.

Ο Ειδικός Εντεταλμένος της Ε.Ε. για τον Διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας Miroslav Lajčák τόνισε την εμπιστοσύνη της Ε.Ε. στην προοπτική επίτευξης συμφωνίας και ενίσχυσης των διμερών σχέσεων μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας. Πρόσθεσε επίσης ότι ο διάλογος είναι ο μόνος διαθέσιμος δρόμος στους δύο δρώντες εάν επιθυμούν να δουν την ευρωπαϊκή τους πορεία να φθάνει στον τελικό προορισμό της

Η Ε.Ε. μπορεί να άρει το εκλογικό αδιέξοδο που παραλύει τη Σομαλία απορρίπτοντας τη συμμετοχή του απερχόμενου Προέδρου και καθορίζοντας παράλληλα ένα νέο αντιπροσωπευτικό πλαίσιο χωρίς αποκλεισμούς για τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών. Η κρίση αυτή απειλεί τη δέσμευση εδραίωσης της ειρήνης που έχει αναλάβει η Ε.Ε. εδώ και δεκαετίες, η οποία πρέπει να διαφυλαχθεί μέσω μιας ορθολογικής πολιτικής δέσμευσης της Ε.Ε. στην περιοχή.