Εβδομαδιαία Επισκόπηση Ειδησεογραφίας
Παρατηρητήριο για την Ασφάλεια στην ΕΕ

14.12.2020 – 20.12.2020

Αυτήν την εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) Josep Borrell παρουσίασαν τη νέα Ευρωπαϊκή Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας, που θα επιτρέψει στην Ε.Ε. να αυξήσει την ανθεκτικότητά της και να αναδειχθεί ως ηγετικός δρών στον κυβερνοχώρο. Ο Josep Borrell παρουσίασε επίσης χρήσιμους πιθανούς στρατηγικούς χειρισμούς που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η Ένωση εν καιρώ πανδημίας, προκειμένου να ενισχύσει την εσωτερική και την εξωτερική της ασφάλεια. Μετά την εκλογική νίκη του Biden, και χάρη στην ανθεκτικότητα που έδειξαν τα υπόλοιπα μέλη της διεθνούς συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα JCPOA, ο Borrell σκοπεύει να δράσει με ενωτικό τρόπο στον ρόλο του συντονιστή της Μικτής Επιτροπής, ώστε να εδραιωθεί συναίνεση σχετικά με την επιστροφή στην πλήρη εφαρμογή της.

Πρόσφατα, η Ε.Ε. αναγνώρισε ως μία από τις σημαντικότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής την επιδείνωση των συγκρούσεων σε ευάλωτες περιοχές. Απαραίτητη σε αυτήν τη θετική εξέλιξη, είναι η ένταξη της ανθρώπινης διάστασης της περιβαλλοντικής ασφάλειας στις αναφορές της Ένωσης. Σε πεδίο πολιτικής σύγκρουσης μετατρέπεται επίσης το διάστημα, με συνέπειες στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια. Η E.E. επιβάλλεται να αναπτύξει τα κατάλληλα μέσα για να εξασφαλίσει στρατηγική αυτονομία στον διαστημικό χώρο ως προαπαιτούμενο για την απόκτηση της στρατηγικής της αυτονομίας στη γη. Ταυτόχρονα, εξαιτίας της πανδημίας, των εμπορικών διαφορών Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (Η.Π.Α.) – Κίνας και της εξάπλωσης του 5G, η εξάρτηση της Ε.Ε. στους τομείς του εμπορίου, της τεχνολογίας και των πρώτων υλών έχει αυξηθεί σημαντικά, οδηγώντας την Ένωση προς μία στρατηγική διαφοροποίησης ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια εφοδιασμού της, η οποία ωστόσο ενδέχεται να υπονομευτεί από τον βαθμό σταθερότητας ορισμένων κρατών, τον οικονομικό εξαναγκασμό και την κλιματική αλλαγή.

Προκειμένου η διατλαντική συμμαχία να ανταποκριθεί στις σημερινές προκλήσεις της ανόδου της Κίνας, της επιθετικής Ρωσίας, της αναζωπύρωσης του αυταρχισμού και της υπαρξιακής απειλής της κλιματικής αλλαγής, μία ομάδα εμπειρογνωμόνων πρότεινε σχέδια δράσης για μία Αμερική περισσότερο αφοσιωμένη στα διεθνή ζητήματα καθώς και για μια πιο ανεξάρτητη και ικανή Ευρώπη. Από την άλλη πλευρά, ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας δήλωσε ότι οι κυρώσεις των Η.Π.Α. για την αγορά του ρωσικού πυραυλικού αμυντικού συστήματος S-400 απειλούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας, ενώ αναφερόμενος στο ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου, επισήμανε ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να φέρεται ορθολογικά, προάγοντας την αλληλεγγύη και την συνεργασία με την Τουρκία.

Η περιοχή του Ινδοειρηνικού Ωκεανού αποτελεί σίγουρα ένα από τα σημεία των πρόσφατων διεθνοπολιτικών εξελίξεων και για αυτήν την εβδομάδα. Η υιοθέτηση μίας κοινής ατζέντας από την Ένωση, η οποία θα προκύψει κυρίως από τη συνεργασία Γαλλίας και Γερμανίας, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της και τη διατήρηση της ασφάλειας στην περιοχή. Η Ιαπωνική κυβέρνηση προσκάλεσε τη Γερμανία να αποστείλει ένα πολεμικό πλοίο στην Ανατολική Ασία το επόμενο έτος, καθώς το Τόκιο προσπαθεί να ενισχύσει τη διεθνή υποστήριξη στο όραμά του για μια ελεύθερη περιοχή Ινδοειρηνικού, ως μέρος μιας μεγαλύτερης εκστρατείας για την οικοδόμηση συμμαχιών απέναντι στις επιθετικές επεκτατικές πολιτικές της Κίνας.