Εβδομαδιαία Επισκόπηση Ειδησεογραφίας
Παρατηρητήριο για την Ασφάλεια στην ΕΕ

12.04.2021 – 18.04.2021

Η προσεχής παρουσίαση του Στρατηγικού Προσανατολισμού της Ε.Ε. για την ασφάλεια και την άμυνα αποτελεί μία ευκαιρία για την ενίσχυση μεταξύ διαστήματος και άμυνας καθώς δεν μπορεί να υπάρξει στρατηγική αυτονομία στη γη χωρίς στρατηγική αυτονομία στο διάστημα. Η Ε.Ε. δεν έχει το περιθώριο να βρεθεί απροετοίμαστη για να αντιμετωπίσει τις τρείς αλληλένδετες τάσεις στο χώρο του διαστήματος: την «οπλοποίηση», τη μεγάλη συγκέντρωση διαστημικών μέσων και την παρενόχληση επικοινωνιών. 

Η σοβαρή κρίση ασφάλειας στην Ευρώπη με τη συνεχιζόμενη στρατιωτική και πολιτική κλιμάκωση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας στην περιοχή του Ντονμπάς μπορεί να αποτελεί σημαντική πρόκληση, αλλά αποτελεί επίσης ευκαιρία για την Ε.Ε. να αναπτύξει τη στρατηγική της αυτονομία, να αξιοποιήσει τη «σκληρή ισχύ» της και να δεσμευτεί με αξιοπιστία για τη δημιουργία αποτρεπτικού κόστους σε περίπτωση στρατιωτικών ενεργειών από τη Ρωσία, ενισχύοντας έτσι την ασφάλεια στη γειτονιά της. Επιπλέον, η τρομοκρατία εξακολουθεί να απειλεί την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Στην πραγματικότητα, οι πολυάριθμες τρομοκρατικές επιθέσεις ισλαμικού και αυτονομιστικού/εθνικιστικού χαρακτήρα από το 2014 στην Ευρώπη έχουν αναζωπυρώσει τις ανησυχίες σχετικά με την εκτίμηση ότι η τρομοκρατία παραμένει σημαντική απειλή για τις ευρωπαϊκές χώρες.  

Η αμυντική συνεργασία ΗΠΑ-Γερμανίας αναθερμάνθηκε με την τελευταία να υποδέχεται επιπλέον 500 Αμερικανούς στρατιώτες οι οποίοι, σύμφωνα με τον Υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ Lloyd Austin, θα ενισχύσουν την αποτρεπτική ισχύ και την ασφάλεια της Ευρώπης.

Αντιμέτωπη με την αυξανόμενη αυτοπεποίθηση της Κίνας, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να ενσωματώσει τον Τετραμερή Διάλογο για την Ασφάλεια (Quad) στη στρατηγική της προσέγγιση στον Ινδο-Ειρηνικό χώρο. Ο εν λόγω διάλογος θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ένα αποτελεσματικό προγεφύρωμα για την εμπλοκή της Ε.Ε. στην περιοχή, επιτρέποντας τη διαφοροποίηση των σχέσεων με εταίρους που επιδεικνύουν συναντίληψη. Αναφερόμενος στις προκλήσεις για τη δημοκρατία που αντιμετωπίζει η υφήλιος στη Μιανμάρ μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας/Αντιπρόεδρος της Επιτροπής (HR/VP) Josep Borrell τόνισε ότι η Ε.Ε. στηρίζει την επιστροφή της Μιανμάρ στη δημοκρατία, δίνοντας έμφαση στην ετοιμότητα της Ένωσης να εμπλακεί σε βάθος, σε στενό συντονισμό με εταίρους που επιδεικνύουν διάθεση συναντίληψης για την αντιμετώπιση της κρίσης που προκλήθηκε από τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό στην περιοχή. 

Η Ε.Ε. επέβαλε κυρώσεις σε οκτώ Ιρανούς ηγέτες πολιτοφυλακής και αστυνομικούς, συμπεριλαμβανομένου του ηγέτη του σώματος της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς για την καταστολή διαμαρτυριών με θύματα διαδηλωτές τον Νοέμβριο του 2019. Το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν δήλωσε ότι αντιτίθεται στις κυρώσεις και ότι θα αναβάλει τις συνομιλίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα με την Ε.Ε., καθώς και κάθε συνακόλουθη συνεργασία στους τομείς της τρομοκρατίας, των παράνομων ναρκωτικών και των προσφύγων. Καθώς συνεχίζονται οι συζητήσεις μεταξύ των μελών του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (JCPoA), το Ιράν αποφάσισε να παράγει ουράνιο, αυξάνοντας το επίπεδο εμπλουτισμού του στο 60 %, ως αντίποινα λόγω υπονοιών περί της ευθύνης του Ισραήλ για την επίθεση σε μια από τις σημαντικότερες σχετικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του. Η κίνηση αυτή εγείρει ανησυχίες μεταξύ Γαλλίας, Γερμανίας και Η.Β., χώρες οι οποίες πιστεύουν ότι το Ιράν δεν έχει «καμία πειστική ανάγκη εμπλουτισμού ουρανίου σε τόσο υψηλό επίπεδο για μη στρατιωτική χρήση».