Εβδομαδιαία Επισκόπηση Ειδησεογραφίας
Παρατηρητήριο για την Ασφάλεια στην ΕΕ

08.02.2021 – 14.02.2021

Η επίσκεψη στη Ρωσία του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας / Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέπ Μπορέλ επικεντρώθηκε στις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με την υπόθεση του Αλεξέι Ναβάλνι,  τις αρνητικές πτυχές των σχέσεων μεταξύ Ε.Ε. και Ρωσίας  και στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. Οι συζητήσεις ανέδειξαν τη διαφορετική και αποκλίνουσα οπτική των δύο πλευρών όσον αφορά τις προκλήσεις διεθνούς ασφάλειας.  Ο Ζοζέπ Μπορέλ τόνισε ότι η κυβέρνηση της Ρωσίας γίνεται όλο και πιο αυταρχική και δεν φαίνεται να δείχνει ανοχή στο κράτος δικαίου, προειδοποιώντας με έναν νέο πιθανό γύρο κυρώσεων. Ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, απαντώντας στον ίδιο τόνο, δήλωσε την ετοιμότητα της χώρας του να διακόψει τους δεσμούς με την Ε.Ε. εάν αυτή επιβάλλει νέες, οικονομικά οδυνηρές, κυρώσεις. Επίσης, το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας απέλασε τρεις Ευρωπαίους διπλωμάτες, ισχυριζόμενο ότι συμμετείχαν σε «μη εξουσιοδοτημένες συγκεντρώσεις» προς υποστήριξη του Αλεξέι Ναβάλνι, προκαλώντας δυσαρέσκεια στην Ε.Ε. 

Στο πεδίο των διατλαντικών σχέσεων, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σάρλ Μισέλ, κάλεσε τον Πρόεδρο των Η.Π.Α. Τζο Μπάιντεν να επαναπροσδιορίσει την αμερικανική πολιτική απέναντι στην Κίνα και να συνεργαστεί με την Ε.Ε. προκειμένου να επαναδιαμορφώσουν τη σχέση τους με αυτήν. Παράλληλα, η εκλογή του Τζο Μπάιντεν φαίνεται να επαναφέρει εκ νέου τον σεβασμό της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου ως αναγκαίες προϋποθέσεις  για τη συνεργασία των Η.Π.Α. με τρίτες χώρες, γεγονός το οποίο γεννά ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα επηρεαστούν οι σχέσεις των Η.Π.Α. με τις χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης

Όσον αφορά τις Αμερικανό-ιρανικές σχέσεις, όσο οι ΗΠΑ και το Ιράν παραμένουν εκτός του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (JCPOA), τόσο πιο πιθανό είναι να αναβαθμιστεί το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ως εκ τούτου, η Ε.Ε. οφείλει να καταστήσει σαφή την υποστήριξή της σε μία συνεκτική προσέγγιση διατήρησης αυτής της κρίσιμης συμφωνίας. 

Πριν από την πανδημία, τα ζητήματα που αφορούσαν την παγκόσμια υγεία δεν βρισκόταν ψηλά στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Στις μέρες μας, όμως, η πανδημία του CΟVID-19 έχει αναδείξει τη σπουδαιότητα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Για τον λόγο αυτό, υποστηρίζεται ότι παρουσιάζεται η ευκαιρία στην Ε.Ε. να αναδειχθεί σε σημαίνοντα στρατηγικό δρώντα για την παγκόσμια υγεία αν αναβάθμιζε το καθεστώς παρατηρητή που κατέχει στον ΠΟΥ, και δρομολογούσε την αύξηση της  οικονομικής συμβολής της στον οργανισμό.

Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (ΕΕΠΔ), η Ε.Ε. θα πρέπει να απαγορεύσει τη στοχευμένη διαφήμιση στο πλαίσιο των νέων κανονισμών εναντίον των πλατφορμών «Big Tech». Με αυτόν τον τρόπο, η Ένωση θα προστατέψει ευαίσθητα δεδομένα πολιτών, τα οποία δύνανται να χρησιμοποιηθούν από ιδιωτικές εταιρίες με τρόπο δυνητικά επιβλαβή για την ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών. 

Το BREXIT επανέφερε στη συζήτηση μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. το ζήτημα των μελλοντικών διευρύνσεων της Ε.Ε. και τις αλλαγές που αυτές θα επιφέρουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο, ενόψει της πιθανότητας η Σκωτία να επιτύχει την ανεξαρτησία της και να ζητήσει την ένταξή της στην ΕΕ μαζί με κράτη των Δυτικών Βαλκανίων.